ขั้นตอนบริการอยู่ไฟ

เป็นความเชื่อที่มีมาตั้งแต่โบร่ำโบราณสำหรับการอยู่ไฟหลังจากคลอดลูกเพื่อช่วยให้ร่างกายมีการฟื้นตัวได้รวดเร็ว มีสุขภาพแข็งแรง ผิวพรรณสดใสได้มากยิ่งขึ้น แต่สำหรับในยุคปัจจุบันคุณแม่มือใหม่บางคนอาจจะยังไม่รู้จักหรือยังคงมีคำถามหลาย ๆ คำถามตามมาว่า การอยู่ไฟนี้สามารถช่วยให้ประโยชน์ได้จริงหรือ

ในสมัยก่อน การอยู่ไฟนั้น คือ การฟื้นฟูสุขภาพร่างกายของผู้หญิงหลังคลอดด้วยวิธีการนอน นั่งบริเวณแคร่ขนาดเล็กใกล้กับเตาไฟร้อน ๆ ภายในห้องนานเป็นเดือน แต่ในปัจจุบันการอยู่ไฟได้มีการปรับเปลี่ยนกระบวนการเพื่อให้เข้ากับวิถีชีวิตสมัยใหม่ ด้วยการใช้ความร้อนคู่กับสมุนไพรไทยมาเป็นเครื่องมือหลัก ๆ ในการอยู่ไฟตั้งแต่ 7 วันขึ้นไปเป็นอย่างน้อย ซึ่งก็สามารถเลือกบริการจากแพทย์แผนไทยหรือเจ้าหน้าที่ผู้เชี่ยวชาญได้ ตามโรงพยาบาล คลินิกแพทย์แผนไทย ไปจนถึงบริการอยู่ไฟถึงที่บ้านแบบเดลิเวอรี่ก็ได้ ซึ่งก็มีขั้นตอน ดังต่อไปนี้

ตรวจซักถามข้อมูลสุขภาพของคุณแม่ เพื่อนำไปวิเคราะห์และเลือกขั้นตอนต่าง ๆ ให้เหมาะสมและตรงกับความต้องการของแต่ละบุคคล รวมไปถึงสอบถามอาการ โรคประจำตัวของคุณแม่แต่ละคนด้วย

การใช้ลูกประคบสมุนไพร ด้วยการนำลูกประคบร้อนที่ห่อด้วยสมุนไพรต่าง ๆ มากกว่า 10 ชนิด อาทิ ขมิ้น ตะไคร้ ใบส้มป่อย เถาเอ็นอ่อน การบูร ฯลฯ มาคลึงตามบริเวณร่างกายและเต้านมหรือนั่งทับลูกประคบ 1 ลูก เพื่อช่วยลดการปวดเมื่อยและรักษาแผลหลังคลอด

การอาบน้ำสมุนไพร ใช้ไพล ขมิ้น ตะไคร้ มะกรูด ใบมะขาม ใบส้มป่อย ใบส้มเสี้ยวและสมุนไพรอื่นๆ มาต้มอาบพออุ่นๆ เพื่อให้สมุนไพรซึมผ่านผิวหนังเข้าไปบำรุงให้สดชื่นและขับน้ำคาวปลาได้ดียิ่งขึ้น

การนึ่งหม้อเกลือ โดยการนำเอาเกลือเม็ดใส่ในหม้อดินยกตั้งไฟจนเกลือสุก แล้วห่อด้วยใบพลับพลึงและผ้าขาว ยกมาประคบตามร่างกาย ความร้อนจากหม้อเกลือจะช่วยให้รูขุมขนเปิด สมุนไพรซึมผ่านลงผิวหนังไปทีละชั้น ช่วยขับน้ำคาวปลาของเสียออกมาตามรุขุมขน ทั้งยังช่วยรัดมดลูกให้เข้าอู่เร็วขึ้นอีกด้วย

การคาดไฟชุดตำราหลวง เป็นไฟชุดสำเร็จรูปลักษณะเป็นกล่องนำความร้อนด้วยก้านแท่งบรรจุอยู่ในช่องผ้าคล้ายเข็มขัดขนาดใหญ่ เพื่อใช้คาดที่เอวหรือบริเวณหน้าท้อง เพื่อช่วยลดอาการหนาวสะท้านและลดไขมันหน้าท้อง

การประคบ - นั่งอิฐ ด้วยการใช้อิฐมอญย่างไฟร้อน ๆ ห่อด้วยใบพลับพลึงและผ้าหนาหลายชั้นมาประคบตามบริเวณร่างกายหรือวางไว้ใต้เก้าอี้เพื่อช่วยให้ความร้อนอังบริเวณปากช่องคลอด เพื่อช่วยสมานแผลให้หายเร็วขึ้นได้

การอบตัวด้วยกระโจมสมุนไพร ถือเป็นขั้นตอนหลักของการอยู่ไฟเลยก็ว่าได้ เพราะการอบไอน้ำด้วยสมุนไพรนานาชนิดนี้จะช่วยให้รูขุมขนได้ขับของเสียและทำความสะอาดผิวให้เปล่งปลั่งขึ้น โดยการเข้ากระโจมเป็นเวลา 1 อาทิตย์ประมาณ 20-30 นาที

นวดคลายเส้นกล้ามเนื้อตามจุดต่าง ๆ ทั่วร่างกาย เช่น ใบหน้า ศีรษะ ต้นแขน ต้นขา เป็นต้น เพื่อให้กล้ามเนื้อที่เมื่อยล้า เส้นเอ็นและเลือดลมต่าง ๆ คลายตัว กระตุ้นต่อมน้ำเหลืองและเลือดลมได้ดียิ่งขึ้น อีกทั้งยังช่วยลดเซลลูไลท์ที่เพิ่มขึ้นขณะตั้งครรภ์ได้อีกด้วย

การดื่มน้ำสมุนไพร อย่างการดื่มน้ำขิงเป็นประจำทุกวันในช่วงอยู่ไฟ จะช่วยปรับสมดุลของร่างกายและกระตุ้นเลือดลมให้เดินเป็นปกติ รวมไปถึงจะช่วยรักษาสมดุลของร่างกายไม่ให้เย็นมากจนเกินไป

สครับขัดบำรุงผิว เป็นวิธีการใหม่ที่เพิ่งมีเข้ามาสำหรับการอยู่ไฟในยุคนี้ ด้วยการพอก ขัด นวดด้วยเกลือสะตุและสมุนไพรไทยต่าง ๆ จะช่วยกระชับ บำรุงผิวที่แตกลาย เซลล์เสื่อมสภาพให้เรียบเนียนและมีสุขภาพดีมากยิ่งขึ้น อย่างไรก็ตาม การอยู่ไฟข้างต้นนี้เหมาะสำหรับหญิงหลังคลอดที่คลอดเองตามธรรมชาติ ซึ่งสามารถอยู่ไฟได้เลยนับตั้งแต่ออกจากโรงพยาบาลหรือภายใน 3-7 วันขึ้นไป แต่สำหรับผู้หญิงที่ผ่าคลอดนั้น จำเป็นที่จะต้องรอและระวังให้แผลผ่าหายและแห้งสนิทเสียก่อน (ประมาณ 30 วัน) เพื่อป้องกันไม่ให้แผลอักเสบขณะทำการอยู่ไฟ